Davíð í leðjuglímu

Ég verð að viðurkenna að mig setti hljóðann eftir ágætt viðtal Sigmars Guðmundssonar við Davíð Oddsson í Kastljósi. Sigmar var vel undirbúinn, kurteis vel og varkár en þó lúmskt fylginn sér.

Frásögn Davíðs af símhringingu rússneska sendiherrans var slík að ég hélt á tímabili að þetta væri nýr dulbúinn skemmtiþáttur á vegum Sigmars. Það er jú háttur RÚV að eitt augnablik eiga menn að trúa Sigmari sem alvarlegum fréttaskýranda en næst er hann grínaktugur þáttastjórnandi.

Ekki það að hann gerir hvort tveggja nokkuð vel.

Nei þetta var ekki grín. Davíð lýsti hreinskilningslega hvernig hann hefði misskilið samtalið við Rússann; látið Seðlabankann gefa út tilkynningu sem minnti einna helst á fréttir sem íslenskar popphljómsveitir gáfu út um væntanlega heimsfrægð sína á þeim tíma sem Davíð var ennþá í Matthildi.

Ég ætla hins vegar að vona íslensku þjóðarinnar vegna að þetta sé bara fáránlegur klaufaskapur og ekki fari fyrir íslensku þjóðinni eins og Hljómum forðum. Vonandi fær Davíð skínandi Rússa gullið frá gamla KGB manninum, Vladimir Putin.

Ég hef alltaf borið mikla virðingu fyrir Davíð Oddssyni sem verkamanni í víngarði drottins og lengst af sem stjórnmálamanni. Mér hefði aldrei dottið í hug að hann klikkaði svona gjörsamlega í starfi.

Þótt Sigmar hafi staðið sig vel í þessu viðtali vantaði að mínu mati eitt í aðferðafræði hans. Hann spurði og þráspurði um óángæju Glitnis yfir aðgerðunum gagnvart bankanum.

Hins vegar spurði hann aldrei Davið um það sem Ricahrd Porter talar um í Guardian í dag (og annars staðar áður), það er að segja um “unwanted consequences” á la Lehman brothers. Með öðrum orðum að allt sem Davíð segir um Glitni geti verið rétt, en hann hafi með þessari aðgerð dregið allt íslenska efnahagslífið niður í svaðið.

Hugsanlega var staðan þannig að gætinn og hófsamur bankamaður hefði séð í hendi sér að það væri svo afdrifaríkt að ganga að Glitni að það hefði í raun átt að vera óhugsandi að gera það því afleiðingarnar fyrir fjármálalífið í heild yrðu svo alvarlegar. Að í þessu máli mætti einu gilda um Jón Hreggviðsson, svo vitnað sé í Nóbelsskáldið.

Vel má vera að Jón Ásgeir og félagar hafi allan tímann talið að Davíð væri nauðugur einn kostur að veita þeim lánið, því þeir sætu á fjöreggi íslensku þjóðarinnar.

Það væri vissulega blackmail, en ef tilgátan er rétt framdi Davíð harakiri fyrir hönd þjóðarinnar frekar en að sætta sig við það að til að afstýra almennri fjármálakreppu á Íslandi yrði hann að veita Jóni og félögum fáránlega rausnarlega aðstoð. Sem ég held að þeir hafi útaf fyrir sig ekki átt skilið eftir allt sitt rugl og óráðsíu. Það hékk bara miklu meira á spýtunni.

Ekki síður er athyglisvert að af viðtalinu er augljóst að Davíð leggur siðferðilegan og þar með pólitískan mælikvarða á hvaðeina í efnahagslífi landsins. Davíð ver framkvæmdina gagnvart Glitni með því að auðséð sé að hann hafi ekki látið persónulega heift ráða verkum sínum því Landsbankinn hafi verið næstur og ekki hafi verið tekið silkihönskum á honum.

En Sigmar spyr í rauninni ekki út í hvort örlög Landsbankans hafi verið óviljandi afleiðing af hörkuni gagnvart Glitni.

Það er ekkert að spurningum Sigmars, það vantaði hins vegar þettalykil atriði í þær.

Davíð gerir bersýnilega engan greinarmun á pólitískum ferli sínum og starfi sínu sem Seðlabankastjóra. Hann virðist alls ekki gera sér grein fyrir hve orð hans hafa mikla vikt á þessum tímum, til dæmis þegar hann segir stöðu Glitnis “miklu verri en talið hafði verið.” Svona talar stjórnmálamaður sem er að verja verk sín, ekki bankamaður að gæta þjóðarhags á viðsjárverðum tímum.

Davíð sagði :”Við borgum ekki skuldir óreiðumanna erlendis.” Svona talar ekki bankamaður; allra síst þegar verið er að biðja um aðstoð Breta, þar sem íslensku bankarnir eiga innisstæður. Eru Kaupþingsmenn líka óreiðumenn?

Í öllu viðtalinu talaði Davíð eins og hann væri að tjá sig fyrir hönd íslenska ríkisins. Þannig fullyrti hann að ef Kaupþing færi illa “yrði brugðist nákvæmlega eins við.” Hann uppnefndi veð sem Glitnir bauð “ástarbréf” og hefur þar með talið þau veð niður og gert að engu.

Hann gerði sjálfur að umræðuefni árásir eigenda Glitni á sig og að hann hefði ekki svarað. Hann sagði að frelsið væri ekki til að “svona menn höguðu sér svona.” Hann kallaði íslenska bankamenn “óreiðumenn” – og vitnaði í ömm sínar máli sínu til stuðnings.

Davið sagðist aldrei hafa borið lof á útrásina: “ég hef alltaf talið hana mikið furðuverk.”

Þá upplýsti Davíð að hann hefði sagt ríkisstjórnnni og bönkuum ítrekað frá því hvernig staðan væri og spáð nákvæmlega fyrir hvernig ástandið yrði fyrir ári en Geir H. Haarde og félagar hefðu “ekki hlustað.”

Ef Davíð vissi þetta allt saman; hvers vegna leyndi hann íslensku þjóðina því? Hvers vegna kom hann ekki í veg fyrir þetta? Hvernig gat hann verið svona ábyrgðarlaus? Ekki hikar hann núna við að tala um hvað sem er opinberlega ! Hvers vegna ekki að gera það á meðan hægt var að forða okkur frá þessum hremmingum sem hann segist nú hafa séð fyrir?

Það mætti draga þá fljótfærnislegu ályktun af þessu að Davíð Oddsson væri að stefna að póllísku sérframboði með þessu viðtali.

Það er því miður ekki málið; þetta er örvæntingaróp ráðvillts manns sem hefur orðið uppvís að því að vera fullkomlega óhæfur til að gegna starfi sínu og reynir að kenna öllum öðrum um. Ríkisstjórninni, útrásinni, fjölmiðlunum. Mest furða að hann nefni ekki Ólafi Ragnar Grímsson.
Svo illa er nú komið fyrir forsetanum að Davíð nennir ekki að skattyrðast við hann.

En fyrst og fremst aumingja Davíð Oddsson sem enn er í pólitískri leðjuglimu. Og aumingja íslenska þjóðin að þetta sé maðurinn sem haldi á fjöreggi hennar. Og ekki kusum við hann.