Tími Jóns Baldvins er liðinn

Það er dapurlegt að fylgjast með skylmingum Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur og Jóns Baldvins Hannibalssonar. Krafa Jóns Baldvins um að Ingibjörg víkji er um margt eðlileg að því leyti að formaður Samfylkingarinnar var í forystusveit ríkisstjórnar sem var steinsofandi á verðinum þegar Ísland fór á hausinn.

Rétt er hjá Birni Bjarnasyni að tabú hefur verið rofið – frammistaða Ingibjargar Sólrúnar hefur ekki verið til umræðu innan Samfylkingarinnar vegna veikinda hennar.

Þáttaka hennar í fundum með Sigurði Einarssyni í Kaupmannahöfn nægir ein út af fyrir sig til að hún skipi sér framarlega í flokk með klappstýrum útrásarinnar. Vissulega er ekki ægt að jafna því saman við forsetann sem taldi Íslendinga tuttugustu og fyrsta aldar jafnoka Feneyinga og Flórensbúa endurreisnarinnar og gaf í skyn að stökkbreyting hefði orðið á mannkyninu þegar íslenski útrásarvíkingurinn leit dagsins ljós.

Margt má finna að málflutningi Björgvins G. Sigurðssonar sem einn manna á Íslandi utan Bessastaða telur helstu fjölmiðla heims hafa rangt eftir forsetanum. Hins vegar er honum mikil vorkunn sem bankamálaráðherra þegar í ljós kom að formaðurinn hélt honum skipulega utan við ákvarðanatöku í bankamálum til að þóknast duttlungum Davíðs Oddssonar.

Viðbrögð hennar við upphlaupi Jóns Baldvins fólu í sér dómgreindarleysi. Það eru engin rök að Jón Baldvin hafi ekki viljað eiga líf vinstristjórnar undir duttlungum Hjörleifs Guttormssonar og gengið í eina sæng með Sjálfstæðisflokknum fyrir átján árum. Þarf að blanda Davíð inn í þetta mál? Og er það trúverðugt að kona sem notaði fyrsta tækifæri eftir að hún varð formaður til að setjast í stjórn með íhaldinu, gagnrýni Jón Baldvin fyrir það sama?

Formaðurinn virðist hafa Davíð Oddsson næstum því jafn mikið á heilanum og Hannes Hólmstein hefur þá Þorstein heitinn og Þorvald Gylfasyni. Hannes réðist ítrekað á bræðurna í ævisögu Jóns Þorlákssonar sem var látinn áður en bræðurnir fæddust.

Sannleikurinn er sá að Ingibjörg Sólrún hefur valdið mörgum aðdáendum sínum sárum vonbrigðum og fylli ég þann fjölmenna flokk. Hún skyldi ekkert eftir í utanríkisráðuneytinu að því er séð verður nema bætt samskipti við Sýrland og bestu vinkonu sína Kristínu Á. Árnadóttur, sendiherra og yfirráðuneytisstjóra.

Og víkur þá sögunni að Jóni Baldvin á ný. Ég var um langt árabil mikill aðdáandi Jóns Baldvins, jafnt pólitískt sem persónulega. Og er enn. Ég tel hann enn að mörgu leyti til merkustu stjórnmálamanna síðari ára. Því er hins vegar ekki að leyna að það sem gerir Jón svo heillandi sem persónuleika er að hann er breyskt ólíkindatól og einfari að hætti kattarins.

Ég taldi hann brenna allar brýr að baki sér með því að gerast sendiherra í Washington. Hann átti nóg eftir, en kaus hið ljúfa líf sendiherrastarfsins fram yfir þrældóminn í stjórnarandstöðu á Alþingi.

Því miður, þvi þarna kastaði Jón að mínu mati tengingunum, og það verður tæpast aftur snúið.
Allra síst vegna þess að tímasetningin á margboðaðri endurkomu hans í pólitík er vægast sagt mjög undarleg. Hvers vegna nú?

Og finnst engum holur hljómur í stuðningi Jóns við Jóhönnu Sigurðardóttur í ljósi sögunnar? Styður Jón virkilega konu sem hann sagði þröngsýna fyrir örfáum vikum?

Það er að vísu óréttlátt að nota kosningaúrslitin 1995 gegn Jóni Baldvin eins og gert hefur verið að undanförnu því þá bauð Þjóðvaki Jóhönnu fram. En klofningur Alþýðuflokksins var hins vegar blettur á ferli Jóns Baldvins. Gallinn við formennskutíð Jóns var hve einráður og hrokafullur hann var.

Það var ógæfa flokksins að honum skyldi ekki auðnast að vinna bæði með Jóni Sigurðssyni og Jóhönnu Sigurðardóttur. Og sannast sagna er ofrdramb það orð sem fyrst kemur upp í hugann þegar formannstíð Jóns Baldvins er rifjuð upp. Það var heldur ekki stórmannlegt að fara í fýlu eftir tap í kosningum og stinga af í feitt embætti frá flokki í sárum.

Allt þetta hefur maður fyrirgefið Jóni Baldvin, sökum þess hve gáfaður og skemmtilegur hann er, en hvort það þýði að hann geti afmáð fortíðina, þegar honum sýnist , er allt annar handleggur.

Kolfinna dóttir Jóns Baldvins fullyrti í athugasemd við skrif mín hér á Eyjunni á dögunum að karl faðir hennar hefði aldrei sagt orðin “allt fyrir ekkert” um EES samninginn. Þar að auki hefði Jón Baldvin verið orðinn fylgjandi ESB aðild áður en blekkið var þornað á pappírnum

Segjum sem svo að Kolfinna hafi rétt fyrir sér. Og ég held að hún hafi það sumpart. Andstæðingarnir hljóta að spyrja: hvers vegna leyndi Jón Baldvin þing og þjóð þeirri skoðun sinni? Röksemdir Jóns og Sjálfstæðismanna um ágæti EES samningsins hvort sem hann notaði akkúrat þessi orð eða ekki, eru í rauninn myllusteinn um háls ESB sinna, enn þann dag í dag. Sannleikurinn er nefnilega sá að EES samningurinn var algjörlega galið framsal á fullveldi Íslands, hvað sem líður makalausi lögfræðiáliti sem Jón Baldvin knúði fram. En sleppum því í bili.

Jón Baldvin kom nýr og betri maður heim frá Bandaríkjunum. Það var hrein unun að hlýða á skarpa og málefnalega gagnrýni hans á bandarískt samfélag og nýja trú hans á norrænu velferðarkerfi.

Batnandi er manni best að lifa en það hefði verið enn betra ef Jón Baldvin hefði sleppt því að siga Sighvati Björgvinssyni eins og óðum hundi á heilbrigðis-og tryggingakerfið í Davíðsstjórninnni. Og það er eiginlega bara fyndið að hugsa til þess að nú skipi Olof Palme og sænsku kratarnir toppinn á vinsældalista Jóns Baldvins. Alla vega þessi misserin. Man einhver uppákomuna á Norðurlandráðsþingi í Þjóðleikhúsinu?

Og Jón Baldvin er því miður ekki laus við að spillingarstimpil. Sleppum afmælinu fræga en hvað kom hann mörgum vinum sínum á ríkisjötuna? Karl Steinar i Tryggingastofnun; Sighvat sem bæði er andsnúinn þróun og samvinnu í Þróunarsamvinnustofnun, Jón Sigurðsson í Seðlabankann, Eið Guðnason í sendiherrastöðu, Kobbi Magg hingað og þangað. -ég nenni ekki að reyna að muna þetta allt. .

Davíð tók upp merki Jóns Baldvins og skipaði enn fleiri vini sína sendiherra. Og hann hafði frítt spil því hann var búinn að leyfa helstu pólitísku andstæðingum sínum að snæða af allsnægtaborðinu. Þeir skiptu með sér kökunni: bæði Jón Baldvin, formaður Alþýðuflokksins og varaformaðurinn Guðmundur Árni fengu róleg vel launuð innidjobb og meira að segja Svavar Gestsson líka.

Voru þetta trúverðugir siðbótarmenn?

Það er alveg rétt hjá Jóni Baldvin að öldungar á borð við Adenauer og De Gaulle lyftu grettistaki á gamals aldri. En það voru líka menn á borð við Tsjernenkó og Andropov sem komust háladraðitir l valda og töfðu fyrir framförum.

Jón Baldvin Hannibalsson er með þvi allra besta sem gamla Ísland státaði af. En hann er samt gamla Ísland.

Hans tími er liðinn.

Það er kominn tími til kynslóðaskipta í Samfylkingunni eins og í íslensku samfélagi.