Öryggisnetið minna en vasaklútur

Guðni Th. Jóhannesson, sagnfræðingur hefur eftir viðmælanda sínum í nýlegri úttekt á Hruninu að þótt bankarnir hafi verið orðnir tífaldir á við efnahagslega stærð Íslands hafi öryggisnetið verið á stærð við vasaklút.

Við getum rifist um hitt og þetta i þáskyldagatíð og viðtengingarhætti en þetta er kjarni málsins.

Með þátttöku okkar í Evrópska efnahagssvæðinu opnuðum við fyrir frjálst flæði fjármagns á milli okkar á Evrópusambandsins um leið og við gengumst inn á það að ESB setti okkur nær einhliða löggjöf á öllum þeim sviðum sem snerta hinn innri markað.

Ice Save harmleikurinn er skyldgetið afkæmi þeirrar stefnu að taka þátt í frjálshyggju efnahagssvæðisins og innri markaðarins en neita því að taka þátt í því pólitíska og efnahagslega varnarbandalagi sem Evrópusambandið er.

Ríkisbankarnir voru seldir fyrir spottpris til vildarvina Sjálfstæðis- og Framsóknarmanna með ósannindum um annars vegar tengsl við erlenda aðila og hins vegar ósannindum um stórfellda flutninga fjár til landsins. Og svo voru kaupin fjármögnuð með lánum á víxl úr ríkisbönkunum!

Þrátt fyrir þessa spillingu og allt lánafylleríið, sérgæskuna og glórulausan vöxt og óráðsíu þessara manna og reynsluleysi þeirra í bankarekstri, hefði verið hægt að verjast því þjóðargjaldþroti sem nú stefnir í. Ekki skakkaföllunum en álitsmissinum og vinaleysinu.

Frammistaða Geirs Haarde og Árna Mathiesen, Ingibjargar Sólrúnar og Björgvins G. Sigurðssonar og fleiri ráðherra var auðvitað með ólíkindum. Þau steinsváfu í aðdraganda bankahrunsins þrátt fyrir ítrekaðar viðvaranir og viðbrögðin voru fullkomið klúður.

Samt liggur það fyrir að Ísland galt fyrir það að standa utan Evrópusambandsins og varð að sæta afarkostum i samskiptum við Breta. Hefði slíkt gert ef Ísland hefði haft atkvæði innan Evrópusambandsins? Ég hallast að því að svo hefði ekki verið en slíkt er ósannanlegt.

Hitt er hins vegar augljóst að Seðlabanki Evrópu lánar nú fé á engum eða eins prósenta vöxtum til að forðast hruni í aðildarríkjum sambandsins og eru þar engir þurfandi undanskildir. Þarf ég að rifja upp vextina á Ice Save lánunum?

Sagt er að upptaka evrunnar myndi ekki breyta neinu hér og nú fyrir Ísland. Segjum að það sé rétt.

Ég spyr hins vegar fullorðna Íslendinga; feður og mæður, afa og ömmur þessa lands: er eki mál að linni? Eigum við ekki að hætta að láta allt reika á reiðanum og taka áhættuna á þvi að ábyrgðarleysi okkar steypi börnum okkar og barnabörnum í óvissu og skuldafjötra?

Í ljósi þessa vona ég að Alþingismenn, þar á meðal Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæðisflokksins íhugi feril afabróður hans og nafna, Bjarna forsætisráðherra.

Hefði ekki verið auðveldara fyrir Bjarna heitinn Ben að láta undan þrýstingi (sennilega meirihluta þjóðarinnar?) og stinga hausnum í sandinn og hunsa boði Bandaríkjamanna um hervernd og NATO aðild? Hefði hann ekki keypt sér stundarvinsældir?

Ég held að Bjarni sé innst inni sammála mér um að happadrægra sé hlutskipti frænda hans og fyrirmyndar en hlutskipti ábyrgðarlausra lýðskrumara á borð við Einar Olgeirsson og Hermann Jónasson.

Sagan mun dæma Bjarna yngra hart ef hann á ögurstundu bregst því sögulega hlutskipti Sjálfstæðisflokksins að leiða þjóðina inn á nánari samvinnu vestrænna lýðræðisþjóða.

Valkosturinn er að snúa baki við því þjóðfélagi sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur barist fyrir um áratugaskeið í bandalagi við vestrænna ríki.

Á tímum kalda stríðsins var valkosturinn rétt eins og nú að segja sig úr lögum við vina og nágrannaríki eða standa ein norður í Ballarhafi með óljósa von um stuðning einhverra vafasamra óskildra skúrka. Nú stöndum við frammi fyrir því að segja já eða nei við orðnum hlut: að samþykkja eða hafna orðnum hlut fyllerísára frjálshyggjunar: aðgerðum eða aðgerðarleysi ríkisstjórna Davíðs og Geirs.

Á sínum tíma var valkosturinn sá að hafna frænda- og vinaþjóðunum og halla sér að Sovétríkjunum. Sama er upp á teningnum nú, nema engin eru Sovétríkin. Hvaða vinum vill Bjarni halla sér að : Kúbu eða Norður-Kóreu?